نهال بادام مناسب مناطق گرمسیری ایران

بادام از میوه های باغی باارزش است. ایران با تولید حدود ۱۱۰ هزار تن در سال، رتبه چهارم جهان را در این محصول دارد. مناطق گرمسیری ایران تابستان های بسیار گرمی دارند. برای موفقیت در کاشت بادام در این مناطق باید ارقام خاصی را انتخاب کرده و مراقبت هایی انجام داد. اگر درباره انتخاب نهال بادام گرمسیری و روش کاشت آن ابهام دارید تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

چگونه بهترین نهال بادام برای مناطق گرمسیر را انتخاب کنیم؟

انتخاب نهال سالم و مناسب اولین گام است. برای شناسایی نهال مناسب، به موارد زیر توجه کنید:

• ریشه و شادابی نهال: نهال را از گلدان یا کیسه درآورده و ریشه های سالم، بدون پیچیدگی یا پوسیدگی را بررسی کنید. ریشه های قطور و گسترده نشانه استحکام گیاه هستند.
• سن نهال: برای کاشت، نهال های دو ساله پربرگ و قوی مناسب اند. نهال های خیلی جوان ممکن است ضعیف باشند و دیرتر بار دهند.
• نوع پیوند: نهال های پیوندی روی پایه بادام تلخ معمولا مقاوم تر و سازگارترند. همچنین مطمئن شوید که پیوند تمیز و بدون شکستگی باشد.

ویژگی های درخت بادام در گرمسیر چیست؟

درخت بادام سازگار با آب وهوای گرمسیری دارای ویژگی های زیر است:

• تحمل خشکی: این درخت تحمل خوبی به کم آبی دارد و در خاک های نسبتاً خشک هم رشد می کند. با این حال برای عملکرد بهینه نیاز آبی حدود ۱۱۰۰–۱۴۰۰ میلی متر در سال دارد.
• نیاز سرمایی پایین: بادام اصولاً به مناطق معتدل گرم تعلق دارد و نیاز سرمایی کمی حدود ۱۰۰–۴۰۰ ساعت دارد. بنابراین در تابستان های گرم و زمستان های ملایم مناطق گرمسیری می تواند به خوبی گل دهد.
• زمان گل دهی: معمولاً شکوفه های بادام مناطق گرم اواخر اسفند و فروردین ظاهر می شوند و با گذشت ۵–۶ ماه، میوه به طور کامل می رسد. ارقام زودگل یا میان گل برای این مناطق مناسب ترند تا از خطر سرمای دیررس فروردین در امان باشند.
• تطابق با نور و دما: این درخت در طول تابستان گرمای شدید را تحمل می کند و برای رشد کافی به نور کامل خورشید نیاز دارد. در زمستان های ملایم سرد، آسیب کمی می بیند. استفاده از مالچ اطراف نهال و آبیاری منظم کمک می کند درخت در برابر تنش گرما مقاوم تر شود.
• ریشه و رشد: بادام گرمسیری دارای سیستم ریشه ای نسبتاً عمیق است که آب های زیرسطح را جذب می کند. در سال های اول رشد سریع دارد تا سریع به باردهی برسد. ارتفاع درخت معمولاً بین ۳ تا ۵ متر می باشد.
• حساسیت به بیماری ها: برخی بیماری ها و آفات مانند لکه برگی بادام یا شته در مناطق گرم شایع هستند. رقم بادام باید دارای مقاومت نسبی به این موارد باشد یا در برنامه نگهداری سم پاشی های پیشگیرانه اعمال شود.

معرفی بهترین ارقام نهال بادام مناسب مناطق گرمسیری

در ادامه چند رقم مناسب برای مناطق گرمسیری معرفی می شود. این ارقام به خاطر تحمل گرما، دوره گل دهی و عملکرد مناسب در چنین اقلیمی شناخته شده اند:

نهال بادام سهند : رقم ایرانی با برگ های پهن و میوه کمی چرب است. به دلیل اینکه رو بادام تلخ پیوند شده، تحمل گرمای بالا دارد. دوره گل دهی آن اواخر بهار است و از سال سوم پس از کاشت باردهی قابل توجهی دارد. عملکرد آن در باغات آبی حدود ۴–۶ تن در هکتار برآورد می شود.

نهال بادام شاهرودی12 : رقم سنتی ایرانی مقاوم به خشکی است. گل های آن دیرتر باز می شوند که خطر سرمای بهاره را کاهش می دهد. با فواصل کاشت حدود ۴×۴ متر پرورش می یابد. درخت سریع الرشد است و معمولاً از سال دوم باردهی شروع می کند.

نهال بادام مامایی : رقم اصلاح شده ایتالیایی با رشد سریع و عملکرد بالا است. شروع باردهی از سال دوم انجام می شود و تا ۶ تن در هکتار محصول می دهد. نیاز سرمایی کمی دارد و در تابستان های گرم باردهی خوبی دارد. به آبیاری منظم نیاز دارد اما مقاومت نسبی به کم آبی نیز دارد.

نهال بادام کاغذی سفید : رقم قدیمی با مغز ترد و پوست بسیار نازک است. گل دهی آن اواخر اسفند است، بنابراین برای مناطق گرم مناسب است. عمر اقتصادی بلندمدتی دارد. عملکرد گزارش شده این رقم در باغات آبی تا ۴–۵ تن در هکتار می باشد.

کاشت نهال بادام برای مناطق گرمسیری

بهترین فصل کاشت بادام پاییز یعنی آبان تا آذر است. در این زمان خاک هنوز مقداری رطوبت دارد و نهال فرصت دارد تا قبل از گرمای تابستان ریشه زایی کند. اگر به هر دلیلی شرایط پاییز مهیا نبود، اوایل زمستان مثلاً اسفند هم قابل قبول است. در هر صورت، پس از کاشت نباید تا فروردین آبیاری را به تأخیر انداخت.

بهتر است قبل از کاشت زمین را با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست غنی کنید و خاک را شخم یا زیرخاک ورزی کنید. علف های هرز را جمع آوری کنید. زمین باید زهکشی خوبی داشته باشد تا آب راکد ایجاد نشود.

درخت بادام ریشه های گسترده دارد. برای هر نهال گودالی به عمق و عرض حدود ۵۰ سانتی متر حفر کنید. فاصله بین گودال ها را طبق الگوی کاشت تعیین کنید. فاصله استاندارد درختان بادام در باغ آبی حدود ۶ تا ۷ متر حدود ۲۰۰–۲۸۰ اصله در هکتار است تا نور کافی، تهویه و رشد مطلوب بین درختان فراهم شود. در کشت دیم، فاصله ها بیشتر مثلاً ۷–۸ متر انتخاب می شود.

نهال را داخل گودال قرار دهید به طوری که طوقه یعنی محل اتصال ریشه و ساقه کمی بالاتر از سطح خاک قرار گیرد. خاک حاصل از گودال را آرام دور نهال ریخته و پا برنج کنید تا اطراف ریشه  محکم شود. تنه نهال را صاف نگه دارید. در صورت لزوم یک داربست چوب یا میله کنار نهال بگذارید تا تنه جوان ثابت بماند.

عمق کاشت باید طوری باشد که ریشه ها کاملاً در خاک قرار گیرند و تنه بالاتر از خاک باشد. نهال نباید عمیق تر از عمق اولیه در نهالستان کاشته شود تا خفه نشود. همچنین بلافاصله پس از کاشت، نهال را به خوبی آبیاری کنید تا ریشه ها دور تا دور مرطوب شوند. سپس اطراف نهال را با کود دامی پوسیده یا خاک برگ پوشش دهید (مالچ) تا رطوبت خاک حفظ و علف های هرز کنترل شوند.

در دو سال اول زندگی، نهال بادام نیاز به آبیاری منظم دارد. توصیه می شود در سال اول هفته ای یک بار نهال را آبیاری کنید. در سال دوم هم آبیاری تقریباً هفته ای ادامه یابد. از سال سوم به بعد می توان آبیاری را تقریباً هر ۱۰–۱۴ روز یکبار انجام داد که این بسته به دما و رطوبت خاک دارد. با افزایش سن درخت و توسعه ریشه، دفعات آبیاری کاهش می یابد، اما هر بار مقدار آب کافی به ریشه ها داده شود تا رشد مطلوب حفظ گردد.

شروع باردهی و میزان تولید بادام

در مناطق گرمسیری، بادام معمولاً زود بار می دهد و به سرعت به بهره برداری اقتصادی می رسد:

• سن شروع باردهی: درخت بادام معمولاً از سال دوم یا سوم پس از کاشت شروع به میوه دهی می کند. به عبارت دیگر، درخت دو ساله ممکن است شکوفه بدهد و از سال سوم مقدار محصول قابل برداشت داشته باشد.
• سن تولید اقتصادی: معمولاً از سال پنجم یا ششم به بعد درخت وارد دوره پربار خود می شود. در این زمان می توان به عملکرد حداکثری نزدیک شد.
• عملکرد محصول: عملکرد درخت بادام وابسته به رقم، مراقبت و سیستم آبیاری است. در باغات آبی مناسب عملکرد حدود ۳–۵ تن در هکتار گزارش شده است؛ در حالی که در کشت دیم معمولاً چند صد کیلوگرم تا ۱ تن در هکتار محصول به دست می آید. برای مثال، برخی ارقام سازگار با گرما در شرایط آبی تا ۴–۵ تن در هکتار محصول می دهند. درختان مسن تر و باغ های با درختان انبوه تر تا ۶ تن و بیشتر هم عملکرد داشته اند. به طور تقریبی هر درخت بالغ پربار می تواند ده ها کیلوگرم بادام با پوست تولید کند.

از کجا نهال بادام گرمسیری را بخریم؟

برای تهیه نهال بادام مناسب مناطق گرمسیری چند مورد مهم که در ادامه بررسی شده است را در نظر بگیرید:

• نهالستان معتبر: تنها از نهالستان های مورد تأیید جهاد کشاورزی مثل گوهر نهال خرید کنید. این مراکز گواهی سلامت و شناسنامه معتبر نهال را دارند. معمولاً گواهی بهداشت همراه نهال داده می شود.
• سوالات از فروشنده: هنگام خرید نهال بادام حتماً سوالاتی مانند پایه پیوند چه نوع بادامی است؟، این نهال چند ساله است؟، چه گواهی هایی دارد؟ را بپرسید. 
• قیمت نهال بادام: قیمت نهال بستگی به رقم، سن و کیفیت نهال دارد. رقم های اصلاح شده یا ارقام خاص ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند. در زمان خرید قیمت را با چند نهالستان مقایسه کنید تا از منصفانه بودن آن مطمئن شوید.

سخن پایانی

کشاورزی در مناطق گرمسیری چالش ‌هایی دارد. به همین دلیل کاشت و نگهداری بادام در این مناطق نیازمند انتخاب آگاهانه و مراقبت منظم است. در این مقاله به معیار انتخاب نهال، ویژگی های درخت بادام گرمسیری، معرفی ارقام مناسب، شیوه کاشت و آبیاری و نکات خرید اشاره شد. با رعایت این توصیه ها و زمان بندی های پیشنهادی، می توانید شانس موفقیت باغ بادام خود را افزایش دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خرید انواع نهال بادام با کارشناسان گوهر نهال تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید.

سوالات متداول

1.    بهترین زمان کاشت نهال بادام گرمسیری چه زمانی است؟
بهترین زمان کاشت پاییز (آبان–آذر) است که خاک هنوز مرطوب است. در صورت عدم امکان، اوایل زمستان (مثلاً اسفند) نیز مناسب است، به شرط آنکه پس از کاشت در اسفند بلافاصله آبیاری انجام شود.
2.    در سال اول چقدر باید نهال بادام را آبیاری کرد؟
در سال اول پس از کاشت، آبیاری هفته ای یک بار توصیه می شود تا ریشه ها به خوبی تثبیت شوند. در سال دوم نیز هفته ای یک بار آبیاری ادامه یافته و از سال سوم به بعد می توان فاصله ها را به ۱۰–۱۴ روز یکبار رساند.
3.    چگونه نهال بادام سالم را تشخیص دهیم؟
نهال سالم تنه ای صاف و راست دارد و ریشه های آن سفید و بدون پوسیدگی هستند. شاخه ها پر برگ و یکدست اند. هیچگونه آفت یا بیماری ظاهری روی برگ و ساقه نباید دیده شود. همچنین داشتن گواهی سلامت از جهاد کشاورزی نشان دهنده بهداشتی بودن نهال است.
4.    هر چند وقت یکبار درخت بادام را هرس کنیم؟
هرس درخت بادام معمولا در دو مرحله انجام می شود: هرس فرم دهی در سال اول (زمستان یا اوایل بهار) و هرس باردهی پس از برداشت میوه هر سال. هرس سبُک هر سال پس از برداشت باعث تهویه بهتر و خروج شاخه های خشک شده می شود و محصول سال بعد را افزایش می دهد.
5.    آیا درخت بادام نیاز به گرده افشان دارد؟
درخت بادام معمولاً خودگرده افشان نیست و برای محصول دهی بهتر به کندوهای زنبور و یا چند رقم بادام نیاز دارد. بهتر است در هر مزرعه بادام حداقل دو رقم بادام با زمان شکوفایی نزدیک کاشته شود تا عملیات گرده افشانی طبیعی انجام شود.